19سپتامبر 2023- در مقاله‌ای که اخیراً در مجله اروپایی تغذیه بالینی منتشر شد، محققان نگرانی‌های خود را در مورد دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای استفاده از شیرین‌کننده‌های غیرقندی (NSS) مطرح کرده و خواستار ارزیابی مجدد آنها شدند.

زمینه

بر اساس یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیز(SRMA)، دپارتمان تغذیه و ایمنی مواد غذایی WHO اخیراً دستورالعملی را در مورد استفاده از شیرین‌کننده‌های غیرقندیمنتشر کرده است.

این مطالعه ی مروری به صراحت اشاره کرده است که کارآزمایی‌های تصادفی‌ و کنترل‌شده (RCTs) و مطالعات کوهورت آینده‌نگر اثرات متفاوتی از استفاده از شیرین‌کننده‌های غیرقندیرا نشان داده اند. اولی نتایج کاهش چربی را پس از استفاده از شیرین‌کننده‌های غیر قندینشان داده است، در حالی که دومی ارتباط با افزایش خطر بیماری مزمن و چاقی، را پیشنهاد کرده است.

طبق توصیه های WHO مورد بحث، استفاده از شیرین‌کننده‌های غیرقندیبرای مدیریت وزن یا کاهش خطر بیماری های غیرعفونی کار نمی کند، در حالی که مورد دوم یک توصیه ی مشروط است.

اولین نگرانی نویسندگان این بود که WHO به یافته‌های مطالعات مشاهده‌ای به جای RCT اهمیت بیشتری داده است، و نگرانی دوم آنها مربوط به روش‌های به کار رفته در این مطالعات مشاهده‌ای بود [که به عنوان تحلیل پایه (یا رایج) شناخته می‌شود]، که باعث افزایش خطر سوگیری می شود.

بررسی سیستماتیک و متاآنالیز سازمان بهداشت جهانی،نتایجی منطبق با چندینبررسی سیستماتیک و متاآنالیزدیگر ارائه داده است که نشان می دهد شیرین‌کننده‌های غیرقندیمصرف انرژی را در مقایسه با منابع کالری معادل کاهش می دهند که برای کاهش وزن و مدیریت شاخص توده بدنی (BMI) مفید است.

برعکس، مطالعات کوهورت آینده‌نگر موجود در بررسی سیستماتیک و متاآنالیز سازمان بهداشت جهانی، خطرات مصرف شیرین‌کننده‌های غیرقندیرا پیشنهاد کرده اند. آنها ارتباط مثبت و منفی استفاده از شیرین‌کننده‌های غیرقندی را با BMI، چاقی، دیابت نوع 2(T2D)، بیماری قلبی عروقی (CVD) و مرگ و میر ناشی از همه علل و  CVD نشان داده اند. رویکرد GRADE[1]، به دلیل محافظت در برابر سوگیری، اطمینان بیشتری به شواهد حاصل از کارآزمایی های تصادفی کنترل شده، می‌دهد.

مطالعات کوهورت آینده‌نگر کمتر در برابر سوگیری محافظت می‌شوند و در ایجاد علیت بین مداخله و نتیجه ناکام هستند. بنابراین، آنها در چارچوب GRADE دارای قطعیت پایینی هستند. علاوه بر این، جامعه تحقیقاتی شیرین‌کننده‌های غیرقندی موافقت کردند که مطالعات کوهورت آینده‌نگر با استفاده از تجزیه و تحلیل رایج برای بررسی رابطه ی شیرین‌کننده‌های غیرقندیبا اثرات قلبی متابولیکی به دلیل سه عامل: خوشه‌بندی رفتار، علیت معکوس، و مخدوش‌سازی باقیمانده، در معرض خطر بالای سوگیری قرار دارند.

بررسی سیستماتیک و متاآنالیز سازمان بهداشت جهانیاین محدودیت ها را در مطالعات کوهورت آینده نگر تصدیق کرد. با این حال، دستورالعملWHO  این ارتباط منفی مربوط به مصرف شیرین‌کننده‌های غیرقندیرا معتبر می داند. با پیشرفت در روش های تحلیلی مورد استفاده در این مطالعات، برخی از محدودیت های مطرح شده توسط تحلیل های رایج برطرف شده است.

مثال‌ها شامل ارزیابی متوالی برای اندازه‌گیری تغییرات مواجهه و مدل‌سازی تحلیل جایگزینی شیرین‌کننده‌های غیرقندیبه عنوان جایگزینی برای قندهای دارای کالری است. به طور کلی، این روش‌های تحلیلی قوی امکان ارزیابی دقیق‌تری از مزایای متابولیک قلبی شیرین‌کننده‌های غیرقندیرا فراهم می‌کنند و در عین حال عوامل مخدوش‌کننده را کنترل می‌کنند و جایگزینی کالری را همانطور که در نظر گرفته شده است، در نظر می‌گیرند. علاوه بر این، مطالعات با استفاده از این روش‌ها شواهد بیولوژیکی قابل قبولی را ارائه کردند، که منعکس کننده یافته‌های کارآزمایی‌ها بر روی شیرین‌کننده‌های غیرقندیاست.

اخیراً دکتر Lee و همکارانش یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیزاز 14 مطالعه کوهورت آینده‌نگر در مورد دریافت شیرین‌کننده‌های غیرقندیمنتشر کردند که از ارزیابی‌های متوالی و تجزیه و تحلیل جایگزینی استفاده می‌کرد و برای چاقی اولیه تنظیم می‌شد در حالی که شیرین‌کننده‌های غیرقندیرا به عنوان جایگزینی برای نوشیدنی‌های شیرین شده با قند مدل می‌کرد. اینبررسی سیستماتیک و متاآنالیزنشان داد که افزایش دریافت شیرین‌کننده‌های غیرقندیبا کاهش وزن بدن و دور کمر همراه است اما هیچ اثر نامطلوبی بر دیابت نوع 2ندارد. علاوه بر این، نشان داد که جایگزینی نوشیدنی‌هایحاوی شیرین‌کننده‌های غیرقندیبه جای نوشیدنی‌های شیرین، وزن، خطر چاقی، بیماری‌های عروق کرونر قلب، مرگ‌ومیر ناشی از همه علل و CVD را کاهش می‌دهد، بدون اینکه اثرات نامطلوبی بر دیابت نوع 2 داشته باشد.

نتیجه گیری

به طور کلی، سازمان بهداشت جهانیبه طور کامل تجزیه و تحلیل تغییر و جایگزینی و داده های RCT را نادیده گرفته است، که معمولاً در تحقیقات تغذیه ای به خوبی معتبر شناخته شده و پذیرفته شده اند. بررسی سیستماتیک و متاآنالیز سازمان بهداشت جهانی، تنها یک مطالعه را با استفاده از رویکرد جایگزینی مواد غذایی برای نشان دادن کاهش 12 درصدی در خطر بیماری عروق کرونر قلب با نوشیدنی‌های حاوی شیرین کننده های غیرقندی ذکر کرد.

رد شواهد RCT و تکیه بر مطالعات کوهورت آینده‌نگر جانبدارانه فاقد استدلال بیولوژیکی بوده و انحراف از رویکرد قبلی WHO است. در همان زمان، انجمن اروپایی مطالعات دیابت و انجمن تغذیه اروپا، استفاده از شیرین کننده های غیرقندیرا به عنوان یک استراتژی کاهش خطر برای پیامدهای متابولیک قلبی توصیه کرده اند. تحقیقات اخیر نشان می دهد که استفاده از شیرین کننده های غیرقندی ممکن است علت آسیب نباشد بلکه پاسخی به افزایش خطر بیماری باشد. بنابراین، نیاز فوری به بازنگری در پایگاه شواهد و دستورالعمل های WHO در مورد استفاده از شیرین کننده های غیرقندی وجود دارد.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20230919/Researchers-challenge-WHOs-sweetener-guidelines-call-for-urgent-re-evaluation.aspx